در باره پروژه
رویاهای ممنوعه
سالها پیش بالاخره کار را یک سره کردم و رشته ی تحصیلیام را از جامعهشناسی به سینما تغییر دادم. من از نوجوانی کارگری کرده بودم و اینطور توانستم برعکس خیلی از هموطنهایم پا به دانشگاه بگذارم. با تمام این شرایط، تغییر رشته به هنر تقریبا کار ممنوعهای بود. اما نمیتوانستم به سینما نه بگویم، همیشه ته دلم میخواستم روایت صادقانه و ملموستری از زندگی هموطنان مهاجر افغانستانیام به تصویر بکشم که در دنیای خشک و آکادمیک جامعهشناسی ممکن نبود.
اوایل بهار آن سال با حکیم آشنا شدم، کارگر افغانستانیِ جوانی که در کارگاه نجاری کار میکرد. از علاقهاش به موسیقی برایم گفت و از این که خانوادهاش با نواختن ساز مخالف بودند. موسیقی را حرام و مایهی بیبرکتی و سرافکندگی میدانستند. با این حال حکیم پنهانی به نواختن گیتار الکتریک ادامه میداد. سازی که شاید حرام بودن موسیقی را در چشم خانوادهی سنتیاش دو چندان میکرد. به واسطه حکیم با محمد و اکبر آشنا شدم که هر دو کارگر خیاطخانه و هموطن بودند. با هم به گلخانهای در حومهی تهران رفتیم. حکیم گیتارش را برداشت، اکبر پشت سِت درامز نشست و محمد گیتاربیس را به دست گرفت. این سه مهاجر کارگر، سه عضو گروه راک اریکین بودند. سه جوان خیالپردازی که به من شباهت زیادی داشتند.
بعدتر ثریا به عنوان خواننده و نوازنده گیتار الکتریک به اریکین پیوست. او برخلاف پسرهای گروه تحت حمایت کامل خانوادهاش بود، اما به دلیل محدودیتهای جامعه، تا آن روز صدای آوازش از دیوارهای خانه فراتر نرفته بود.
هنوز چند ماه از شکلگیری گروه چهار نفره اریکین نگذشته بود که بچهها تصمیم غیر منتظرهیی گرفتند. برگزاری اولین کنسرت راک در جنشواره بامیان در خاک افغانستان.
ثریا، حکیم، محمد و اکبر در ایران به دنیا آمده و تنها تصویرشان از افغانستان خاطرات محو پدر و مادرشان از سالهای پیش از مهاجرت بود. تصویر بامیانی با دشتهای سبز و پهناور، کوهای بلند و آسمان آبی و بند زلال امیر. رویای برگزاری اولین کنسرت در کنار جای خالی تندیسهای بودا با رویای ساختن اولین فیلم من گره خورد.
آن لحظه هیچکداممان نمیدانستیم که برای رسیدن به این رویا مجبور خواهیم شد از کابوس خشونت بار طالبان عبور کنیم. بامیان منطقه بکری ست در مرکز افغانستان که تمام راههای منتهی به آن تحت کنترل طالبان است.
تارهای ممنوعه
مستند تارهای ممنوعه قدم بزرگی بود: پروژه به دلیل سفر اعضای گروه به افغانستان هزینه های سنگینی میطلبید. در عین حال همکاری تعدادی از عوامل سینمای حرفهای ایران مسیر را به سرعت هموار کرد و هزینههای پیش تولید آماده شد. طی چند ماه اول تریلری آماده کردیم و به جشنواره ایدفا در آمستردام فرستادیم. ایدفا برتا فاند از پروژه حمایت مالی کرد و توانستیم فیلمبرداری را به صورت جدی آغاز کنیم.
تولید ما در افغانستان با پیچیدگی ها و شگفتی های زیادی همراه بود. پس از بازگشت به ایران من و تهیه کنندهی فیلم به مدرسهی تابستانی ایدفا در آمستردارم دعوت شدیم تا ساختار اولیه فیلم را زیر نظر یکی از بهترین تدوینگرهای مستند، آقای یِسپِر اوزموند پیدا کنیم.
پایان راه
بچههای اریکین رویاپردازان حرفهایاند. کارگری میکنند اما به آن تن نمیدهند. از کتاب خواندنها و ساززدنهای یواشکیشان تا عبور سمبلیکشان از میان طالبان برای رسیدن به بامیان ثابت کرده است که کله شقتر ازینند که به راحتی بیخیال اهدافشان بشوند.
تارهای ممنوعه روایتگر امید است. شاید روزی جوان مهاجری پشت چرخ خیاطی تصویر
حکیم، اکبر، ثریا یا محمد را ببیند و باور کند داشتن رویا حق اوست. این مستند اولین فیلم بلند من است و تاکنون توانسته مرا به فضای حرفه ای سینمای ایران و جهان پیوند بزند. بخش زیادی ازین موفقیت را مدیون حضور معجزه وار عوامل ایرانیام هستم که همچنان کنارم ایستاده اند و برای تحقق این رویا همراهیام میکنند.
با کمک شما و پیوستن شما به خانوادهی این فیلم، میتوانیم هزینههای تدوین، صداگذاری، اصلاح رنگ و پخش فیلم را تامین کنیم. در صورت موفقیت این کمپین، تارهای ممنوعه برای نمایش در اواخر پاییز آینده آماده خواهد شد.
هزینههای فیلم
با توجه به اینکه تولید فیلم تارهای ممنوعه در دو کشور ایران و افغانستان انجام میشد و هزینه های ساخت آن زیاد بود، از همان ابتدا به دنبال جذب سرمایه گذار برای پروژه بودیم. با کمک کالکتیو داکمانیاکز پروپوزال فیلم نوشته شد و تریلری اولیه از فیلم آماده کردیم.
خوشبختانه در همان ابتدا پروژه مورد توجه جشنواره ایدفا قرار گرفت و ۵ هزار یورو فاند پیش تولید به ما تعلق گرفت. به واسطهی اعتبار مالی ایدفا، توانستیم ۱۰۰ میلیون تومان از یک سرمایهگذار شخصی برای ساخت فیلم جذب کنیم و تولید پرخرج فیلم در افغانستان را شروع کنیم.
وجود این منابع مالی در کنار همکاری برخی از عوامل تولید که دریافت دستمزد خود را به آینده موکول کردند، باعث شد تولید را با موفقیت به اتمام برسانیم.
برآورد هزینه های باقی مانده ی فیلم حدود ۸۵ میلیون تومان است که امید داریم از طریق این کمپین و کمپینی که همزمان در خارج از ایران در جریان است، بدست آوریم.
این پول صرف چه هزینه هایی میشود؟
بجز دستمزد باقی مانده برخی از عوامل از زمان تولید، هنوز حدود شش جلسه فیلمبرداری از تولید تهران باقی مانده است. در عین حال بخش اعظم نیاز مالی پروژه برای مرحله پستولید است: تدوین، صداگذاری، اصلاح رنگ و نور، موسیقی، گرافیک و تبلیغات، نوشتن و گویندگی گفتار متن، ترجمه و زیرنویس و هزینه های ثبت نام فیلم در فستیوال ها بخشهایی است که هنوز منابع مالی آن تامین نشده است.
امیدواریم با حمایت شما مراحل پایانی فیلم تارهای ممنوعه نیز به اتمام برسد.
کارگردان
حسن نوری را اگر یکبار دیده باشید محال است فراموشش کنید. موههای بلند قهوه ای و هیکل درشت و کت سبز رنگش بیشتر آدم را یاد چریک های کوبایی می اندازد که محال است کاری را که شروع کرده اند نیمه کاره رها کنند. حسن متولد مشهد و اهل افغانستان است. فارغ التحصیل لیسانس جامعه شناسی از دانشگاه خوارزمی و فوق لیسانس سینما از دانشگاه تهران است. فعالیت فیلمسازی اش را سال ۹۲ و با مستند " تاجاییکه دستهایم توان رفتن دارد " شروع کرد. فیلم مستند کوتاه اریکین نیز به عنوان پایان نامه فوق لیسانس سینما در کارنامه اش وجود دارد. " تارهای ممنوعه " اولین فیلم مستند بلند حسن است که تولید آن از سال ۹۵ آغاز شده است. تارهای ممنوعه تاکنون موفق به دریافت حمایت مالی جشنواره IDFA و حمایت آکادمیک این جشنواره در دوره Summer School 2017 شده است. حسن نوری فیلم " آوازهای سرزمین من " مستند پرترهای دربارهی یکی از مهمترین خوانندگان معاصر افغانستان؛ داوود سرخوش را نیز در مرحله پیش تولید دارد.
تهیه کننده
افسانه سالاری به همراه حسن نوری فیلم تارهای ممنوعه را تهیه میکند. افسانه دانش آموخته ی سینما در گرایش تدوین از دانشگاه هنر و فوق لیسانس کارگردانی خلاق از دانشگاه پاریس هشت فرانسه است. افسانه هنگام تحصیل در فرانسه دو فیلم مستند ساخته و به عنوان تدوینگر و دستیار تدوین در دو پروژه ی بلند دیگر همکاری کرده است. افسانه در سال ۲۰۱۳ با دریافت بورسیه ی مدرسه ی مستند سازی داکنومدز فوق لیسانس دیگری زمینه ی کارگردانی مستند دریافت کرد. چند مستند کوتاه در اروپا ساخته که در جشنواره های بین المللی و ایرانی شرکت کرده اند و آخرین مستند کوتاهش هیچ کسستان جایزه ی بهترین فیلم کوتاه بخش بین الملل را از جشنواره ی سینماحقیقت دریافت کرده است. افسانه در ورکشاپ های بین المللی متعددی از جمله مدرسه تابستانی لافمیس؛ برلیناله تلنت و ایدفا آکادمی حضور داشته است. او در حال حاضر مشغول ساخت مستند بلندی در ایران است. این پروژه تا کنون از حمایت سینمایی Doc Station جشنواره ی برلین، Zagrebdoxpro در کرواسی و Docs by the sea در اندونزی بهره برده است و به تازگی حمایت مالی فستیوال ساندنس در بخش تولید را نیز کسب کرده است. افسانه با همراهی هدا سیاهتیری و سپند ساعدی در سال ۲۰۱۵ کالکتیو Docmaniacs را راه اندازی کرد. فیلم تارهای ممنوعه اولین تولید این کالکتیو محسوب میشود.
عوامل تولید
تصویربردار: بهروز بادروج
صدابردار: احمد رضا طائی
اگر خارج از ایران سکونت دارید میتوانید از طریق این لینک ما را حمایت کنید: cinecrowd
حسن نوری به نظر من می تواند نماد شوق یک ملت برای رسیدن به رویاهایشان باشد. ملتی که بعد از سال ها درد و رنج و جنگ شاید حتی جرات نکند برخی از رویاها و آرزوهایش را به زبان بیاورد. اما به نظر می رسد، حسن نوری با این فیلم می تواند راه سخت و طولانی که شروع کرده را به سرانجام برساند. قطع به یقین می توان گفت نام این جوان هنرمند افغانستانی در تاریخ سینمای افغانستان و البته ایران ماندگار خواهد شد. این اتفاق به راحتی رخ خواهد داد اگر ما، دوستداران هنر و فرهنگ دو کشور از جوانان مستعد حمایت کنیم.
ممنون الههی عزیز بخاطر این همه انرژی مثبتی که دادی، همهمان میدانیم که مسیری سخت در پیش رو داریم، اما سختی راه تنها چیزی است که نگرانمان نمیکند، چون دوستان خوبی برای رسیدن به این ایدهی مهم، کنار هم جمع شدیم… بیا صبر کنیم و یک پایان خوب را ببینیم…